مشاوره خانواده و زندگی

مسئولیت پذیری در کودکان نگرانی اصلی والدین می باشد، کودکان مسئولیت های خود را زمانی به درستی انجام می دهند که هریک از اعضای خانواده برای مسئولیت خاص و معیین شده ای داشته باشند. نه اینگونه که پدر و مادر یا دیگر اعضای خانواده به صورت لحظه ای برای هر فرد وظیفه ای معین کنند.

تکنیک های مسئولیت پذیری کودکان
یکی از مسائل مهمی که در بخش تربیت کودک بیان می شود؛ این است که از چه دوره ای میتوانیم انتظار انجام مسئولیت از کودکان را داشته باشیم.

به عبارت دیگر؛ چه موقع می توانیم مسئولیت انجام کاری را به عهده کودکان مان قرار بدهیم و انتظار انجام آن کار را از کودک داشته باشیم . در هنگامی که والدین بیش از حد نیاز به برطرف کردن نیاز های کودک می پردازند و سبب به عقب انداختن انجام کار توسط کودکان می شوند، بسیار حائز اهمیت می باشد.

زیرا اگر فرزند شما در طول سال های متوالی رشد و تحول خود ؛ هیچ گاه متوجه وظایف و مسئولیت هایی که در چارچوب خانواده دارد نشود ؛ کاملا روشن است که در دوران بزرگسالی به وظایف و مسئولیت های خود اهمیت چندانی نمی دهد.

مسئولیت پذیری نقش بسزایی در موفقیت انسان دارد و مشخص کردن احساس مسئولیت امری ذاتی نیست، بلکه این خصوصیت در بافت خانواده و رابطه های اجتماعی و تعاملاتی که فرد با دیگر افراد دارد، امکان رشد پیدا می کند و و پدر و مادر در این زمینه نقش محوری را در منتقل کردن روحیه ای مسئولانه به فرزندان خود دارند.

۱-به فرزندان خود نشان دهید که زندگی مستقلی دارند.
زمان هایی را برای انجام این کار به خودتان اختصاص بدهید. والدینی که یک زندگی مجزا از فرزندانشان ندارند به فرزندانشان می آموزند که دنیا تنها در اطراف آن ها می چرخد.

مهم است که همان ابتدا به کودک آموخته شود که بعضی مواقع پدرش میل به مطالعه دارد و نمی تواند با او بازی کند. نیاز های فرزندانتان را مهیا کنید و سپس در حالی که به نیاز های خودتان رسیدگی می کنید، کودک را ملزم کنید که بعضی از نیاز هایش را خودش برآورده کند. در حالی که مجزا بودن خود را حفظ می کنید با ناکامی بودن او همدلی کنید.

۲-شرایط را برای عبور از بازی به مسئولیت مهیا کنید .
اگرچه فعالیت های ساده فرزند نوپا شما، اکثرأ به مرور باعث افزایش مسئولیت پذیری در کودکان می شود، اما این طور نیست که کودک هر گاه که راه رفتن را آغاز کرد شروع به انجام کار هم بکند. در زندگی ابتدایی کودک معمولا پذیرفتن مسئولیت، با بازی توأم می باشد.

عامل مهمی که سبب افزایش مسئولیت پذیری در کودکان می شود ” بازی کردن ” می باشد. پدر و مادر بعدأ ناچار خواهند شد تا بین بازی کردن کودکان و کار آن ها تعادلی برقرار کنند با این وجود که فرایند ها و مهارت هایی در بازی کردن وجود دارد که به کودک آموخته می شود، ولی باید به مرور زمان کودکان را به فعالیت هایی به جز بازی کردن ملزم کنید.

لازمه ی ایجاد مسئولیت، مرحله ی عبور از بازی به مسئولیت می باشد. کودک ابتدا اسباب بازی هایش را به عنوان سرگرمی جمع کرده سپس برای آنکه به مادر کمک کند آن ها را مرتب می کند، کمی بعد از این زمان به علت آن که از بزرگتر ها حرف شنویی داشته این عمل را انجام می دهد و در نهایت چون کودک خودش را برای جمع کردن اسباب بازی هایش مسئول می داند، شروع به کار می کند.

مهارت پدر و مادر و مربی ها در این است که مرحله ی عبور از بازی به مسئولیت را به گونه ای انجام دهند که کودکان بتوانند به راحتی حس احساس مسئولیت نسبت به خود و اطرافیانشان داشته باشند و بتوانند آن را تکامل بخشند. در این صورت، ابتدا برای فرزند خود در راستای مسئولیت های بعدی او بازی هایی را طراحی کنید.

سپس، بین بازی و مسئولیت فرزند خود تعادلی را متناسب با سنش ایجاد کنید. در اوایل کودکی، اکثرا کودک وقت خود را به بازی کردن صرف می کند، اما باید بتدریج شرایطی فراهم شود که فرزند شما زمانی را برای انجام اموری که چندان هم برایش جالب نیستند بگذار . البته باید تعادل حفظ شود و در سنین کمتر از دبستان ؛ کودک باید بیشتر زمان خود را صرف بازی کند.

مسئولیت پذیری در کودکان
۳-تفاوت بین دشوار و من نمی توانم
حالت دیگری از یادگیری قبول مسئولیت پذیری در کودکان در قبال وظیفه های خود، این است که فرزند شما بر قادر نبودن یا راحت نبودن درک داشته باشد.

کودک معمولا این دو را یکی می داند در نهایت فکر می کند که توانایی انجام کاری که برایش خوشایند نیست را ندارد . پس از آنجا که کار دشوار را نمی تواند انجام دهد، به فرد دیگری نیاز دارد که آن را انجام دهد و معمولا آن فرد مورد نظر یا پدر می باشد یا مادر .

این نوع تفکر مانع از یادگیری موضوع می باشد که زندگی و مشکلات کودک مسئولیت و وظیفه خودش است نه فرد دیگری ست. کودک چون خیلی برایش مشکل است یا از کار دشوار شانه خالی می کند به دنبال راه هایی دیگر برای فرار از آن کار یا انجام ناقص آن می گردد.

کودک باید از سنین پایین عادت کند که بعضی از کارها خوشایند و لذت بخش نیستند و سختی هایی دارند. کودکان باید تفاوت میان اینکه کاری که برایشان مشکل است و سختی دارد با کاری که توانایی انجام آن را ندارند متوجه بشوند و نباید کار را رها کنند تنها به صرف اینکه لذت بخش نیست.

می توان یکی از ضعف های تربیتی بیشتر والدین امروزی را اینگونه بیان کرد که اجازه سختی کشیدن به کودکان خود را نمی دهند و مرتب سعی دارند که آنچه را که مورد علاقه فرزند است را بدون هیچ گونه سختی و رنجی در اختیار کودک گذاشته و او را از اینکه سختی های زندگی را تجربه کند غافل می کنند، در حالی که کودک باید با سختی ها و رنج های طبیعی زندگی آشنا شود و در اکثر اوقات این مشکلات و سختی ها تجربه ساز برای کودکان شوند و سبب افزایش حس با کفایت بودن و ارزشمندی در آن ها می شوند.

۴-مسئولیت اعضای خانواده را مشخص کنید
کودکان با افزایش سنشان زمانی مسئولیت های خود را به درستی انجام می دهند که از قبل در خانواده شان برای هریک از اعضای خانواده برای مسئولیت خاصی تحت شرایط عادلانه مشخص شده و مورد تأیید اعضا واقع شده باشد نه اینکه پدر و مادر یا دیگر اعضای خانواده به صورت لحظه ای برای هر فرد وظیفه ای مشخص کنند .

ضروری است که قبل از آن که به فرزندان خود مسئولیتی واگذار کنید، آن ها در مورد موضوع توجیه شده باشند. یکی از مناسب ترین روش ها برای این امر داشتن جلسات خانوادگی است، در اینگونه جلسات مسئولیت هایی که برای خانواده نیاز است مورد بحث قرار می گیرند و برای هر فرد مسئولتی مشخص می شود.

در ابتدای جلسه می توانید با بیان مثالی از کندوی عسل و یا لانه ی مورچه ها، برای کودک توضیح دهیم که دلیل تقسیم کار چیست و علت مشارکت همه ی اعضای خانواده در کار ها چیست. جلسات خانوادگی باعث می شود که حس متحد بودن را به اعضای خانواده بدهد و اینکه با یکدیگر به سمت هدف هایی مشترک در حرکت هستند و هرکس بخشی از کار را در این حرکت پیش می برد.

در این جلسه ها می توان با توجه به توان هر عضو از خانواده ، مسئولیت هایی را که مرتبط با خانواده و اهداف آن است تقسیم کرد. هر یک از کودکان، مسئولیت های خود را داوطلبانه انتخاب کنند یا اینکه مسئولیت هر کسی با قرعه کشی مشخص شود، همچنین می توان به صورت هفتگی مسئولیت های هر فرد را تغییر داد.

در نظر داشته باشید که مدت زمان مسئولیت هر فرد حداقل یک هفته باشد. زیرا در این صورت میان کودکان تنش هایی ایجاد خواهد شد و همچنین در این جلسه ها در مورد اینکه اگر افراد به مسئولیت های خود عمل نکنند و چه چیزی پیش خواهد آمد نیز بحث کنید.

۵- در زمان تصمیم گیری، بر مسئولیت فردی تأکید داشته باشید
کودکان شما وقتی که فرصت تصمیم گیری را در اختیار دارند باید نتایج تصمیم خود را قبول داشته باشند و مقصر دانستن بقیه معنا ندارد. البته هر کسی خودش می تواند برای تصمیم گیری منابع را توسعه دهد و از روش هایی مانند مشورت کردن استفاده کند تا با خطای کمتری مواجه شود. امام علی (ع) فرموده اند : « با صاحبان عقل ها مشورت کن تا از پشیمانی و لغزش ها ایمن گردی ». ( غررالحکم و در الکلم ص ۴۴۲ )

منبع:کانون مشاوران ایران-افزایش مسئولیت پذیری در کودکان | ۱۳ راه قطعی

تسهیل پیوند کودک با معلم و همکلاسی هایش

کودکتان دیگر مثل یک بچه ی بزرگ هر روز به مدرسه می رود. اما به جای شور و اشتیاقی که شما انتظار آن را دارید، بسیاری از روزها به خصوص روزهای شنبه را می بینید که کودکتان با گریه و یا دل درد به مدرسه می رود. او تمارض نمی کند. این عکس العمل به دلیل اضطراب هایی است که بر روی بدن کودک تاثیر می گدارد، و این اضطراب ها به خصوص در کودکان ممکن به ناراحتی معده منجر شود. ولی نگران نباشید، این مسئله که کودکان برای رفتن به مدرسه نیاز به کمک ها و سازگاری هایی داشته باشند غیر معمول نیست. در اینجا ده نکته بیان شده است که در این رابطه می تواند کمک کننده باشد.

تسهیل برقراری ارتباط کودک با معلمش.
کودکان نیاز دارند که با یک بزرگسال که به آنها احساس امنیت می بخشد ارتباط برقرار کنند. بنابراین زمانی که آنها با والدینشان نیستند، نیاز دارند که دلبستگیشان را به سمت معلمشان سوق دهند، و یا اینکه انها ممکن است انقدر اضطراب داشته باشند که نتوانند آرامش خود را به دست بیاورند و به فرایند یادگیری بپردازند. اگر شما متوجه شدید که کودکتان از رفتن به مدرسه احساس خوبی ندارد، بلافاصله با معلمش مطرح کنید. فقط کافی است که به معلمش بگویید که به نظر می رسد که فرزندم هنوز خود را با مدرسه اخت نکرده است، و شما امیدوار هستید که او بتواند توجه ویژه ای به کودکتان داشته باشد که کودکتان احساس کند که در خانه ی خودش است. هر معلم با تجربه ای این مسئله را درک می کند و توجه بیشتری برای کمک به کودکتان خواهد کرد. بسیاری از معلم‌ها کارهای ویژه ای به کودک می سپارند، که کودک می تواند با آن ارتباط برقرار کند و هر روز می تواند وظیفه ی خود را انجام دهد.

برقراری ارتباط کودک با دیگر کودکان
کودکان نیاز دارند که حداقل با یک کودک ارتباط برقرار کنند. اگر متوجه شدید که فرزندتان با این مسئله مشکل داردبا معلمش در میان بگذارید. از کودکتان بپرسید که کدام یک از بچه های مدرسه را دوست دارد که برای بازی کردن دعوت کند. اگر کودکتان در رابطه با پاسخ دیگر کودکان برای دعوت به بازی احساس راحتی ندارد، شما می توانید همواره یکی از کودکان را با مادرش بعد از مدرسه به بستنی دعوت کنید، یا اینکه برخی از اقوام را برای شام شب جمعه دعوت کنید.

شما تنها نیاز دارید که پیتزا تهیه کنید، و بعد از صرف شام، کودکان در اطراف خانه مانند دو دوست قدیمی با هم به بازی و مسابقه خواهند پرداخت. و چه کسی می داند؟ شاید شما و دیگر والدین بتوانید این مسئله را به این راحتی حل کنید.

به کودکتان راه حلی را نشان دهید که بتواند در طول روز به شما فکر کند
برای بسیاری از کودکان، بزرگترین چالش خداحافظی کردن و جدا شدن از والدین است. یک مراسم جدایی ترتیب دهید، مانند بغل کردن یا گفتن: «من دوست دارم، تو منو دوست داری، روز خوبی داشته باشی و من ساعت ۳ تو را می بینم!». بیشتر کودکان دوست دارند که یک عکس خانوادگی در کیفشان داشته باشند. همچنین بسیاری از کودکان دوست دارند که علامت یا چیزی مربوط به والدینشان در جیبشان داشته باشند، مانند یک قلب کاغذی که کلمه ی عشق بر روی آن نوشته شده است، یا سنگی که آن را با همدیگر در ساحل پیدا کرده اید، اینها چیزهایی هستند که اگر کودک احساس تنهایی کرد به وسیله ی آنها می تواند اطمینان خود را به دست اورد.

اگر می ترسد او را آرام کنید.
بیشتر اضطراب های ناشی از مدرسه به از نظر بزرگسالان مسخره و احمقانه به نظر می رسند، مانند اینکه کودک فکر می کند که تا زمانی که او در مدرسه است شما ممکن است بمیرید یا ناپدید شوید. افرادی که همدیگر را دوست دارند به طور طبیعی فراق و جدایی را دوست ندارند، ولی کودک باید اطمینان حاصل کند که شما خوب و سالم هستید، مدرسه می تواند باعث شود که کودک همچنان شما را دوست داشته باشد در حالی که شما در کنار او حضور ندارید. هر گفتگویی را با اطمینان به این مسئله که «تو می دونی که ما همیشه پیش هم بر می گردیم» پایان دهید. بنابراین کودک می تواند این جمله در ذهن خود تکرار کند و نگرانی خودش را برطرف کند.

به کودکتان کمک کنید که حتی در حال اضطراب بخندد در نتیجه او گریه نخواهد کرد.
خنده راهی است که کودک می تواند به وسیله ی آن از اضطراب خود جلوگیری کند،، هر کودکی نسبت به سازگار کردن خود با مدرسه دچار ترس و اضطراب می شود. به کودکتان فرصت دهید که تا جایی که می تواند بخندد. اگر شما می توانید خوب است که هر روز صبح یک بازی تعقیب و گریز در خانه ترتیب بدهید، یا او را به خنده بیندازید، بدین وسیله کودک شما با جدایی از شما و رفتن به مدسه راحتتر کنار خواهد آمد. شما می توانید با استفاده از منحرف کردن ذهن او در زمانی که قسمتی از مغز او در حال هورمون سازی برای استرس است از این فرایند جلوگیری کنید. شما می توانید در خانه با تعقیب و گزیز یا بالش بازی از اضطراب او جلوگیری کنید. در اینجا چند بازی ذکر شده است که می تواند فرایند فراق و جدایی را آسان تر سازید:

منبع:کانون مشاوران ایران-ده نکته برای سازگار شدن کودک با مدرسه

بی خوابی نوجوان نشانه چه بیماری است؟،عوارض بی خوابی در نوجوانان، علایم بی خوابی در شب چیست؟، عوارض کم خوابی در نوجوانان در این مقاله آورده شده است.

عوارض بی خوابی در نوجوانان
یک مطلعه­ ی تحقیقی در زمینه عوارض کم خوابی در نوجوانان اخیر، در مجله پزشکی نشان می دهد که نوجوان­ان دارای مشکل بی­خوابی بیشتر در معرض افسردگی، اختلالات خشم و ترس قرار دارند.

مطالعه، روی بیش از ۳۵۰ دانش­ آموز در استرالیای جنوبی اجرا شد نشان می­دهد که معالجات اولیه­ ی بی خوابی در نوجوانان ممکن است مانع از افسردگی شود.

علت نامنظمی خواب در کودکان و نوجوان­ ها با افسردگی یا اضطراب، قابل تشخیص است. چنین فرض شده که مشکلات خواب در ارتباط با این شرایط است. این مطالعه می­خواهد ثابت کند که خواب نامنظم احتمالا افسردگی و اضطراب را بیش تر می کند. بر اساس داده ­های مطالعات قبلی هنگام درمان بیشتر از ۴۷% افسردگی­ ها بیخوابی نیز درمان می شود.

درمان قطعی بی خوابی نوجوان تضمینی بدون عوارض در مرکز مشاوره ستاره ایرانیان با دستگاه های نوین، جدید و تکنیک های روانشناسی. رزرو وقت با شماره های ۰۲۱۲۲۳۵۴۲۸۲و ۰۲۱۲۲۲۴۷۱۰۰و ۰۹۰۳۵۶۷۳۰۵۰ و ۰۹۱۰۸۳۴۷۵۹۷ امکان پذیر است.

علایم بی خوابی در شب چیست
بی خوابی در نوجوانان بر اساس علائم زیر تشخیص داده می شود:

خواب آن ها باعث تجدید قوا نمی شود (خوابی که احساس خستگی را تسکین نمی دهد).
به دشواری به خواب می­روند.
نیمه­ شب بیدار می­شوند.
برای برگشت به خواب دچار مشکل­ هستند.
صبح خیلی زود از خواب برمی­خیزند.
اگر نوجوانتان یک یا چندتا از این علایم را روزانه اساسا به مدت یک یا چند ماه داشته باشد، باید توسط دکتر عمومی­ش تحت سنجش و درمان قرار گیرد.

پژوهش در زمینه تاریخچه خواب، ثابت کرده است که نوجوان­ ها ممکن است بیشتر مستعد نوع شبانه باشند و اینکه حتی ممکن است دیرتر از بزرگسالان آماده خواب باشند. تحقیقات نشان می­دهد که نوجوان ها در این دسته شاید در طول هفته به خاطر مدرسه زودتر به خواب بروند؛ اما آخر هفته، دو ساعت دیرتر به رخت­خواب می روند و دو ساعت هم دیرتر، از خواب برمی­خیزند.

نکته مهم برای والدین این است که با نوجوانتان کار کنید تا یک برنامه خواب را تنظیم کند در رابطه با زمان وقتی که به خواب می روند و وقت کافی برایشان فراهم کند تا خواب پرآرامشی که نیاز دارند بدست آورند.

بی خوابی نوجوان نشانه چه بیماری است
۱.استرس

بی خوابی نشانه چه بیماری است؟ رویدادهایی مانند از دست دادن شغل یا مرگ یکی از عزیزان اغلب باعث بی خوابی می شوند. استرس طولانی مدت و همچنین اختلال اضطراب، حملات پانیک و PTSD می تواند منجر به عوارض بی خوابی در نوجوانان شود که جدی تر است.

۲. افسردگی

افراد مبتلا به افسردگی به مراتب بیشتر در معرض مشکلات خواب از جمله بی خوابی در نوجوانان هستند. کسانی که دارای اختلالات اضطرابی، دوقطبی و وسواس فکری هستند نیز همینطور هستند.

۳. مشکلات تنفسی

خروپف شدید می تواند آپنه خواب باشد که تنفس شما را قطع می کند و می تواند صدها بار در شب شما را بیدار کند بدون اینکه آن را به خاطر نداشته باشید، اما ممکن است روز بعد احساس کسالت کنید. گاهی اوقات مشکل تنفسی به وزن شما مربوط می شود، اما نه همیشه. آلرژی و آسم نیز می تواند در تنفس شما اختلال ایجاد کند. پزشک می تواند شما را برای این شرایط آزمایش کند و به شما در مدیریت و درمان آن ها کمک کند.

درمان قطعی بی خوابی تضمینی بدون عوارض در مرکز مشاوره ستاره ایرانیان با دستگاه های نوین، جدید و تکنیک های روانشناسی. رزرو وقت با شماره های ۰۲۱۲۲۳۵۴۲۸۲و ۰۲۱۲۲۲۴۷۱۰۰و ۰۹۰۳۵۶۷۳۰۵۰ و ۰۹۱۰۸۳۴۷۵۹۷ امکان پذیر است.

۴. زوال عقل

همراه با از دست دادن حافظه، آلزایمر و سایر اشکال زوال عقل می تواند برخی افراد را ناآرام و بی قرار کند. فرد ممکن است در هنگام خواب گیج، مضطرب، بی قرار یا پرخاشگر باشد و شروع به قدم زدن، تکان خوردن یا حتی سرگردانی کند. گاهی اوقات این رفتار محو می شود، اما گاهی اوقات آن ها را تمام شب بیدار نگه می دارد.

۵. اگزما

شرایطی مانند پسوریازیس و اگزما می توانند باعث سوزش و خارش شدید پوست شما شوند که تنها چیزی است که می توانید به آن فکر کنید. اگر بخوابید، ممکن است آنقدر خود را بخارانید دهید که دوباره بیدار شوید! خوشبختانه، کارهایی وجود دارد که می توانید برای تسکین پوست خود انجام دهید. اگر نمی دانید علت خارش چیست، بهتر است به پزشک پوست مراجعه کنید.

۶. بیماری پارکینسون

افراد مبتلا به این بیماری نسبت به سایرین در سنین مشابه کمتر می خوابند و بیشتر از خواب بیدار می شوند. این بیماری با سیگنال‌های مغزی و عصبی تداخل می‌کند و احتمال اینکه شما دچار آپنه خواب شوید و برای ادرار از خواب بیدار شوید بیشتر است.

همچنین به نظر می رسد این وضعیت مرحله مهم خواب REM را مختل می کند. اضطراب و افسردگی مرتبط می تواند منجر به مشکلات خواب نیز شود. اما داروهایی که به خواب شما کمک می‌کنند ممکن است باعث سردرگمی بیشتر برخی از افراد با پارکینسون شوند.

۷. یائسگی

معمولاً در میانسالی، بدن زن به آرامی تولید پروژسترون و استروژن را متوقف می کند. تغییر تعادل هورمون‌ها و همچنین تغییرات دیگری که معمولاً در این زمان در زندگی اتفاق می‌افتد، می‌تواند شما را نسبت به چیزهایی مانند استرس که بر خواب تأثیر می‌گذارد حساس‌تر کند. گرگرفتگی شدید (افزایش آدرنالین که دمای بدن شما را افزایش می دهد) می تواند آنقدر ناراحت کننده باشد که گاهی چندین بار در شب غرق در عرق از خواب بیدار شوید.

۸. مشکلات گوارشی

اختلالات گوارشی (GI) مانند سندرم روده التهابی (IBS) و بیماری رفلکس معده به مری (GERD) نیز با مشکلات خواب مرتبط هستند. حدود ۵۵ درصد از افراد مبتلا به مشکلات گوارشی می گویند که بی خوابی دارند این امر باعث افزایش عوارض بی خوابی در نوجوانان می شود.

۹. سندرم پیش از قاعدگی (PMS)

زنان مبتلا به سندرم پیش از قاعدگی (PMS) و اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD) اغلب مشکل خواب دارند. این معمولا کمی قبل یا در طول دوره شما اتفاق می افتد. تغییرات هورمونی می تواند بر دمای بدن و تولید ملاتونین، هورمونی مهم برای خواب، تأثیر بگذارد. همچنین، تغییرات خلقی ناشی از PMS یا PMDD ممکن است خواب راحت شبانه را دشوارتر کند.

۱۰. برخی از داروها

داروهای آلرژی، بیماری قلبی، فشار خون بالا، مشکلات تیروئید و افسردگی (به ویژه SSRI ها مانند فلوکستین (پروزاک)) ممکن است باعث بی خوابی شوند. داروهای ADHD و بیماری پارکینسون نیز می توانند شما را بیدار نگه دارند، همراه با سودوافدرین که در بسیاری از داروهای ضد احتقان بدون نسخه وجود دارد. بنابراین پیش از مصرف دارو حتما با پزشک خود در مورد عوارض جانبی آن صحبت کنید.

کمبود چه ویتامینی باعث بیخوابی میشود
ویتامین B12
کمبود ویتامین B12 با بسیاری از مشکلات خواب مرتبط است، دریافت نکردن کافی این ویتامین می تواند برنامه روزانه شما را در طول شب خراب کند. ویتامین B12 همچنین برای سلامت قلب و سطح انرژی ما بسیار مهم است.

منیزیم
منیزیم در بیش از ۳۰۰ واکنش متابولیک در بدن نقش دارد (از جمله کاهش استرس و فشار خون، افزایش متابولیسم و قوی نگه داشتن اعصاب و ماهیچه‌ها) نقش دارد. منیزیم نه تنها مسئول کاهش اضطراب و بهبود کیفیت خواب است، بلکه باعث افزایش سطح انرژی باعث حفظ انرژی در طول روز نیز می شود.

منبع:کانون مشاوران ایران-بی خوابی نوجوان نشانه چه بیماری است + عوارض و ۱۰درمان قطعی