مشاوره خانواده و زندگی

مسئولیت پذیری در کودکاننگرانی اصلی والدین می باشد، کودکان مسئولیت های خود را زمانی به درستی انجام می دهند که هریک از اعضای خانواده برای مسئولیت خاص و معیین شده ای داشته باشند. نه اینگونه که پدر و مادر یا دیگر اعضای خانواده به صورت لحظه ای برای هر فرد وظیفه ای معین کنند.

تکنیک های مسئولیت پذیریکودکان
یکی از مسائل مهمی که در بخش تربیت کودک بیان می شود؛ این است که از چه دوره ای میتوانیم انتظار انجام مسئولیت از کودکانرا داشته باشیم.

به عبارت دیگر؛ چه موقع می توانیم مسئولیت انجام کاری را به عهده کودکانمان قرار بدهیم و انتظار انجام آن کار را از کودک داشته باشیم . در هنگامی که والدین بیش از حد نیاز به برطرف کردن نیاز های کودک می پردازند و سبب به عقب انداختن انجام کار توسط کودکان می شوند، بسیار حائز اهمیت می باشد.

زیرا اگر فرزند شما در طول سال های متوالی رشد و تحول خود ؛ هیچ گاه متوجه وظایف و مسئولیت هایی که در چارچوب خانواده دارد نشود ؛ کاملا روشن است که در دوران بزرگسالی به وظایف و مسئولیت های خود اهمیت چندانی نمی دهد.

مسئولیت پذیرینقش بسزایی در موفقیت انسان دارد و مشخص کردن احساس مسئولیت امری ذاتی نیست، بلکه این خصوصیت در بافت خانواده و رابطه های اجتماعی و تعاملاتی که فرد با دیگر افراد دارد، امکان رشد پیدا می کند و و پدر و مادر در این زمینه نقش محوری را در منتقل کردن روحیه ای مسئولانه به فرزندان خود دارند.

۱-به فرزندان خود نشان دهید که زندگی مستقلی دارند.
زمان هایی را برای انجام این کار به خودتان اختصاص بدهید. والدینی که یک زندگی مجزا از فرزندانشان ندارند به فرزندانشان می آموزند که دنیا تنها در اطراف آن ها می چرخد.

مهم است که همان ابتدا به کودک آموخته شود که بعضی مواقع پدرش میل به مطالعه دارد و نمی تواند با او بازی کند. نیاز های فرزندانتان را مهیا کنید و سپس در حالی که به نیاز های خودتان رسیدگی می کنید، کودک را ملزم کنید که بعضی از نیاز هایش را خودش برآورده کند. در حالی که مجزا بودن خود را حفظ می کنید با ناکامی بودن او همدلی کنید.

۲-شرایط را برای عبور از بازی به مسئولیت مهیا کنید .
اگرچه فعالیت های ساده فرزند نوپا شما، اکثرأ به مرور باعث افزایش مسئولیت پذیری در کودکانمی شود، اما این طور نیست که کودک هر گاه که راه رفتن را آغاز کرد شروع به انجام کار هم بکند. در زندگی ابتدایی کودک معمولا پذیرفتن مسئولیت، با بازی توأم می باشد.

عامل مهمی که سبب افزایش مسئولیت پذیری در کودکانمی شود ” بازی کردن ” می باشد. پدر و مادر بعدأ ناچار خواهند شد تا بین بازی کردن کودکان و کار آن ها تعادلی برقرار کنند با این وجود که فرایند ها و مهارت هایی در بازی کردن وجود دارد که به کودک آموخته می شود، ولی باید به مرور زمان کودکان را به فعالیت هایی به جز بازی کردن ملزم کنید.

لازمه ی ایجاد مسئولیت، مرحله ی عبور از بازی به مسئولیت می باشد. کودک ابتدا اسباب بازی هایش را به عنوان سرگرمی جمع کرده سپس برای آنکه به مادر کمک کند آن ها را مرتب می کند، کمی بعد از این زمان به علت آن که از بزرگتر ها حرف شنویی داشته این عمل را انجام می دهد و در نهایت چون کودک خودش را برای جمع کردن اسباب بازی هایش مسئول می داند، شروع به کار می کند.

مهارت پدر و مادر و مربی ها در این است که مرحله ی عبور از بازی به مسئولیت را به گونه ای انجام دهند که کودکانبتوانند به راحتی حس احساس مسئولیت نسبت به خود و اطرافیانشان داشته باشند و بتوانند آن را تکامل بخشند. در این صورت، ابتدا برای فرزند خود در راستای مسئولیت های بعدی او بازی هایی را طراحی کنید.

سپس، بین بازی و مسئولیت فرزند خود تعادلی را متناسب با سنش ایجاد کنید. در اوایل کودکی، اکثرا کودک وقت خود را به بازی کردن صرف می کند، اما باید بتدریج شرایطی فراهم شود که فرزند شما زمانی را برای انجام اموری که چندان هم برایش جالب نیستند بگذار . البته باید تعادل حفظ شود و در سنین کمتر از دبستان ؛ کودک باید بیشتر زمان خود را صرف بازی کند.

مسئولیت پذیری در کودکان
۳-تفاوت بین دشوار و من نمی توانم
حالت دیگری از یادگیری قبول مسئولیت پذیری در کودکاندر قبال وظیفه های خود، این است که فرزند شما بر قادر نبودن یا راحت نبودن درک داشته باشد.

کودک معمولا این دو را یکی می داند در نهایت فکر می کند که توانایی انجام کاری که برایش خوشایند نیست را ندارد . پس از آنجا که کار دشوار را نمی تواند انجام دهد، به فرد دیگری نیاز دارد که آن را انجام دهد و معمولا آن فرد مورد نظر یا پدر می باشد یا مادر .

این نوع تفکر مانع از یادگیری موضوع می باشد که زندگی و مشکلات کودک مسئولیت و وظیفه خودش است نه فرد دیگری ست. کودک چون خیلی برایش مشکل است یا از کار دشوار شانه خالی می کند به دنبال راه هایی دیگر برای فرار از آن کار یا انجام ناقص آن می گردد.

کودک باید از سنین پایین عادت کند که بعضی از کارها خوشایند و لذت بخش نیستند و سختی هایی دارند. کودکانباید تفاوت میان اینکه کاری که برایشان مشکل است و سختی دارد با کاری که توانایی انجام آن را ندارند متوجه بشوند و نباید کار را رها کنند تنها به صرف اینکه لذت بخش نیست.

می توان یکی از ضعف های تربیتی بیشتر والدین امروزی را اینگونه بیان کرد که اجازه سختی کشیدن به کودکانخود را نمی دهند و مرتب سعی دارند که آنچه را که مورد علاقه فرزند است را بدون هیچ گونه سختی و رنجی در اختیار کودک گذاشته و او را از اینکه سختی های زندگی را تجربه کند غافل می کنند، در حالی که کودک باید با سختی ها و رنج های طبیعی زندگی آشنا شود و در اکثر اوقات این مشکلات و سختی ها تجربه ساز برای کودکان شوند و سبب افزایش حس با کفایت بودن و ارزشمندی در آن ها می شوند.

۴-مسئولیت اعضای خانواده را مشخص کنید
کودکانبا افزایش سنشان زمانی مسئولیت های خود را به درستی انجام می دهند که از قبل در خانواده شان برای هریک از اعضای خانواده برای مسئولیت خاصی تحت شرایط عادلانه مشخص شده و مورد تأیید اعضا واقع شده باشد نه اینکه پدر و مادر یا دیگر اعضای خانواده به صورت لحظه ای برای هر فرد وظیفه ای مشخص کنند .

ضروری است که قبل از آن که به فرزندان خود مسئولیتی واگذار کنید، آن ها در مورد موضوع توجیه شده باشند. یکی از مناسب ترین روش ها برای این امر داشتن جلسات خانوادگی است، در اینگونه جلسات مسئولیت هایی که برای خانواده نیاز است مورد بحث قرار می گیرند و برای هر فرد مسئولتی مشخص می شود.

در ابتدای جلسه می توانید با بیان مثالی از کندوی عسل و یا لانه ی مورچه ها، برای کودک توضیح دهیم که دلیل تقسیم کار چیست و علت مشارکت همه ی اعضای خانواده در کار ها چیست. جلسات خانوادگی باعث می شود که حس متحد بودن را به اعضای خانواده بدهد و اینکه با یکدیگر به سمت هدف هایی مشترک در حرکت هستند و هرکس بخشی از کار را در این حرکت پیش می برد.

در این جلسه ها می توان با توجه به توان هر عضو از خانواده ، مسئولیت هایی را که مرتبط با خانواده و اهداف آن است تقسیم کرد. هر یک از کودکان، مسئولیت های خود را داوطلبانه انتخاب کنند یا اینکه مسئولیت هر کسی با قرعه کشی مشخص شود، همچنین می توان به صورت هفتگی مسئولیت های هر فرد را تغییر داد.

در نظر داشته باشید که مدت زمان مسئولیت هر فرد حداقل یک هفته باشد. زیرا در این صورت میان کودکانتنش هایی ایجاد خواهد شد و همچنین در این جلسه ها در مورد اینکه اگر افراد به مسئولیت های خود عمل نکنند و چه چیزی پیش خواهد آمد نیز بحث کنید.

۵- در زمان تصمیم گیری، بر مسئولیت فردی تأکید داشته باشید
کودکانشما وقتی که فرصت تصمیم گیری را در اختیار دارند باید نتایج تصمیم خود را قبول داشته باشند و مقصر دانستن بقیه معنا ندارد. البته هر کسی خودش می تواند برای تصمیم گیری منابع را توسعه دهد و از روش هایی مانند مشورت کردن استفاده کند تا با خطای کمتری مواجه شود. امام علی (ع) فرموده اند : « با صاحبان عقل ها مشورت کن تا از پشیمانی و لغزش ها ایمن گردی ». ( غررالحکم و در الکلم ص ۴۴۲ )

منبع: کانون مشاوران ایران -افزایش مسئولیت پذیری در کودکان | ۱۳ راه قطعی

عوارض نوروفیدبکدر کودکان، نوروفیدبک مغز را تقویت می کند و به مغز می آموزد که چگونه خود را تنظیم کند تا فرد بتواند تمرکز کند، آرام باشد و یاد بگیرد. بدون تنظیم سیستم عصبی، فرد نمی تواند توجه کند، بیاموزد یا اقدامی موثر و بهینه انجام دهد.
نوروفیدبکبه طور ایمن و موثر تغییرات پایداری را در طول زمان در مغز ایجاد می‌کند، زیرا فعالیت امواج مغزی را بررسی می کند تا به حالت پاراسمپاتیک آرام و متمرکز برود، و این چیزی است که ما برای فرزندانمان می‌خواهیم.

هر پدر و مادری دوست دارد فرزندش مغز و بدنی سالم داشته باشد تا بتواند دائماً احساس خوبی داشته و به خودش اطمینان داشته باشد. بچه ها وقتی اعتماد به نفس ندارند، نمی توانند در زندگی به موفقیت برسند، چه از نظر تحصیلی و چه از نظر اجتماعی.

نوروفیدبکچیست و چگونه کمک می کند؟
نوروفیدبکحدود سی سال است که مورد استفاده قرار می گیرد، اما در سال های اخیر بیش از قبل شناخته شده است. این روش بر اساس اصول بنیادی بایوفیدبک یا بازخورد زیستی می باشد و هدف اصلی ان ثبات کارکرد مغز است.

تا همین اواخر اگر به دنبال سلامت روان خود بودید تنها دو گزینه وجود داشت، روان درمانی و دارو و دارودرمانی، اما امروزه گزینه سومی به نام درمان نوروفیدبکوجود دارد.

هنگامی که با یک درمانگر ملاقات می کنید که از نوروفیدبکاستفاده می کند، خواهید دید که الکترودهایی روی سر شما میگذارد که بدون ضرر هستند.

سنسورها فعالیت الکتریکی مغز شما را ثبت می کنند. این فعالیت الکتریکی تقویت شده و روی کامپیوتر به صورت باندهای فرکانسی مجزا دیده می شود. فرکانس هایی که اندازه گیری می شوند عبارتند از دلتا، تتا، الفا و بتا. مغز از این بازخوردها استفاده می کند تا تا الگوهای التریکی مشکل دار را تغییر دهد.

نوروفیدبکیک روش ایمن، طبیعی و بسیار موثر برای تنظیم سیستم عصبی و تأثیر مستقیم بر عملکرد امواج مغزی ما است. همه ما امواج مغزی یکسانی داریم، اما بسته به اینکه از آن ها برای چه کاری استفاده می کنیم تغییر می کنند. به عنوان مثال، زمانی که می خوابیم، اغلب در حالت دلتا هستیم. اگر آرام باشیم، ممکن است در حالت آلفا قرار بگیریم.

امواج بتا امواج مهمی هستند زیرا با تمرکز گره خورده اند. امواج مغزی ما می‌تواند در نواحی خاص کم‌رنگ شود یا در نواحی دیگری بیش از حد شوند و این زمانی است که اختلال ظاهر می‌شوند. مشکلات تمرکز، تحریک یا بدخلقی، مسائل یادگیری، مسائل رفتاری و غیره همه به این دلیل می باشند. بیشتر رفتارها ناشی از اختلال در تنظیم سیستم عصبی است و خبر خوب این است که می‌توانیم با تنظیم امواج مغزی با نوروفیدبک، امواجی مغزی و رفتار را تنظیم کنیم.

فواید نوروفیدبکچیست
فواید نوروفیدبکبسیار زیاد است که در ادامه به برخی از آن ها اشاره شده است:

در بسیاری از موارد نوروفیدبکبه اندازه دارو موثر است و برای کسانی که مایلند از درمان روان‌دارویی خودداری کنند انتخاب بسیار مناسبی می باشد.
نتایج مطالعات نشان داده اند که روی طیف وسیعی از اختلالات تاثیر می گذارد: سر درد، افسردگی، ناتوانی های یادگیری، اختلال بیش فعالی و نقص توجه، اضطراب و حملات پانیک، اختلالات وسواس جبری، اختلالات خواب، اعتیاد، اختلال استرس پس از سانحه، آسیب مغزی، سکته، کما، سندروم خستگی مزمن، فیبرومیالژی و صرع.
هم چنین اختلالات دیگری نیز از نوروفیدبکتاثیر می گیرند مثل رعشه و لرزش بدن، افراد پرخاشگر، کاهش خشم، مشکلات حافظه و مشکلات گفتار.
نوروفیدبکهم چنین برای افزایش عملکرد موسیقیایی نیز مورد استفاده می شود. ناسا چندین سال است که از نوروفیدبک به منظور افزایش تمرکز خلبانان خود استفاده می کند.
نوروفیدبکتمرکز و توجه را تقویت می کند و به کودکان می آموزد که چگونه بدن خود را آرام و ذهن خود را پاک کنند.
نوروفیدبکبه کودکان می آموزد که چگونه احساسات خود را تنظیم کنند.
آموزش خود تنظیمی
دفعات و شدت اپیزودهای افسردگی، اضطراب، حملات پانیک و موارد دیگر را کاهش دهد.

بهبود عملکرد شناختی
نمرات IQ بهبود می یابند
اثرات طولانی مدت
اضطراب، عصبانیت، افسردگی. این فقط بزرگسالان نیستند که با این احساسات دست و پنجه نرم می کنند. یک واقعیت تلخ این است که هم اضطراب و هم افسردگی در جوانان در حال افزایش است. اگر کودک شما درگیر این احساسات است نوروفیدبکمی تواند کمک کند.
نوروفیدبک می تواند به موارد زیر کمک کند و در عین حال عوارض نوروفیدبکدر کودکان بسیار کمی را به دنبال داشته باشد:

تکانشگری. مطالعات نشان داده است که تکانشگری و میل به مصرف موراد ارتباط قوی دارند. نوروفیدبکیک درمان موثر برای کاهش رفتار تکانشی و دوری از مواد مخدر می باشد.
بیش فعالی، نوروفیدبکسریع ترین درمان بیش فعالی می باشد.
اختلال نافرمانی
اوتیسم. نوروفیدبکبرای اختلال طیف اوتیسم بسیار مفید می باشد، این درمان الگوهای امواج مغزی بیمار را برای دستیابی به تعادل بهینه‌ امواج مغزی تقویت می‌کند.
افسردگی. درمان نوروفیدبکیک درمان موثر برای انواع اختلالات و شرایط از جمله افسردگی بالینی است.

منبع: کانون مشاوران ایران- عوارض نوروفیدبک در کودکان|سلامت روانی کودک را بهبود بخشید

خوراکی های مضربرای کودکان

تنقلات سالم برای کودکانتاثیر مستقیم و زیادی در سلامتی آن ها دارد، پس بهتر است در برنامه غذایی بچه ها از مواد غذایی سالم استفاده کرد. برای رشد خوب و نرمال، کودکان باید یک برنامه غذایی سالم و متنوع که شامل گروه های مختلف غذایی است، داشته باشند.

از آن جا که اکثر کودکانعلاقه بسیار زیادی به خوراکی هایی مثل چیپس، پفک، فست فود ها و غیره دارند که اکثر آن ها نیز مضر می باشند، لازم است که والدین با نظارت مناسب روی غذای کودک، این گونه مواد را با تنقلات سالم جایگزین کنند.

در این مطلب قصد داریم، خوراکی های مفیدی که می توان جایگزین خوراکی های مضرکرد را معرفی کنیم.

خوراکی های مضربرای کودکان
انواع آب میوه های صنعتی و نوشابه
آب میوه های صنعتی به هیچ وجه نباید در برنامه غذایی کودکانزیر یک سال قرار بگیرید، حتی افراد مسن نیز مجاز به نوشیدن آب میوه نیستند. مواد موجود در نوشابه ها و نوشیدنی های ورزشی می تواند باعث مسمومیت غذایی شده و هم چنین تاثیرات بدی روی سیستم عصبی، حافظه و پوست کودکان داشته باشد.

این گونه نوشیدنی ها کالری و قند بسیار بالایی دارند اما هیچ گونه مواد معدنی ویتامینی را تامین نمی کنند، قند بالای این نوشیدنی ها می تواند منجر به پوسیدگی دندان کودک نیز شود.

بهتر است به جای استفاده از این نوع نوشیدنی ها از اسموتی میوه ای همراه با ماست یا شیر یا آب گازدار استفاده کنید.

عسل
در حالی که عسل یک ماده بسیار مغذی برای بزرگسالان است، اما می تواند برای کودکانزیر یک سال بسیار خطرناک باشد. عسل حاوی باکتری هایی است که باعث ایجاد بیماری بوتولیسم در نوزاد می شود، این باکتری بر سیستم ایمنی بدن کودک اثر منفی دارد و باعث مشکلات تنفسی و ضعف عضلانی در آن ها می شود.

برای کودکانزیر یک سال بهتر است از میوه ای خرد شده که هم منبع ویتامین هستند و هم شیرینی طبیعی دارند استفاده شود. کودکان بعد از یک سالگی می توانند عسل بخورند.

ماست صنعتی کودکان
ماست صنعتی طعم دار که مخصوص کودکان تولید می شود و اغلب آن را با نام دنت می شناسیم، یکی از انواع خوراکی های مضربرای کودکان است،

زیرا در این گونه ماست ها از رنگ های مصنوعی استفاده می شود که می تواند باعث بروز واکنش های آلرژیک یا حتی بیش فعالی در کودک شود، هم چنین قند موجود در این محصولات برای کودک مضر است.

این در حالی است که ماست معمولی یک چاشنی خوشمزه و سالم برای کودک است. می توان برای کودکانبالای یک سال با استفاده از کشمش، عسل یا میوه، ماست را طعم دار کرده و در برنامه غذایی کودک قرار داد.

پاپ کورن صنعتی
یکی دیگر از خوراکی های مورد علاقه کودکاندر میان وعده ها، پاپ کورن است.

پاپ کورن های صنعتی در کیسه های پلاستیکی بسته می شوند که برای بسته بندی فست فود نیز مورد استفاده قرار می گیرند، این پلاستیک ها حاوی ماده شیمیایی فلورین هستند که هنگام گرم شدن، مواد شیمیایی تولید می کنند.

مواد شیمیایی تولید شده هم بر رشد کودک تاثیر منفی می گذارد و هم با سرطان ارتباط دارد. بهتر است به جای پاپ کورن ماکروویوی، آن را با روغن زیتون در تابه آماده کنید. این کار زمان زیادی نمی برد و طعم آن هم واقعا خوب است.

منبع :مرکز مشاوره و روانشناسی مشاورانه- خوراکی های مضر برای کودکان